مدیرکل اتباع و مهاجرین خارجی استانداری قزوین گفت: حمایت از کودکان کار و اتباع چه اتباع مجاز باشند و چه غیرمجاز باید در سایه قانون صورت گیرد.
مدیرکل اتباع و مهاجرین خارجی استانداری قزوین گفت: حمایت از کودکان کار و اتباع چه اتباع مجاز باشند و چه غیرمجاز باید در سایه قانون صورت گیرد.
گفت‌وگوی تفصیلی نشریه تقاطع شماره 1 | کرونا با قدرت آمد و قدرت نمایی کرد و مانند دیگر بحران های جامعه، بیشترین تهدیدات خود را بر پیکره ضعیف اقشار آسیب پذیر جامعه وارد آورد. کودکان کار مظلوم ترین افراد آسیب پذیری هستند که در زمان پناه گرفتن شهروندان در قرنطینه خانگی در معابر شهری می چرخیدند و روزی خود را طلب می کردند. بی پناهی آنها یکی از دغدغه های شهروندان ما است. برای بررسی هر چه بیشتر از وضعیت درمانی کودکان کار اتباع غیرمجاز، گفت و گویی را با بهمن عشایری، مدیرکل اتباع و مهاجرین خارجی استانداری قزوین انجام دادیم.
با «تقاطع» همراه باشید:
در ابتدا بفرمایید که کشور ما چه موضع گیری نسبت به حمایت از اتباع خارجی چه مجاز و چه غیرمجاز دارد؟
ما در کنوانسیون های بین المللی که عناوین حقوق بشری دارند؛ عضویت داریم. مانند کنوانسیون حقوق کودک و کنوانسیون حقوق مدنی و سیاسی و کنوانسیون ن حقوق فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی که در سال 1966 شکل گرفتند. یعنی ما مباحث حقوق بشری را در سیاست گذاری ها و تصمیم گیری خودمان لحاظ می کنیم. البته آموزه های دینی ما هم خیلی پررنگ به این قضیه تاکید می کنند.
آیا رعایت حقوق بشر فقط شامل اتباع مجاز می‌شود یا اینکه اتباع غیرمجاز هم از خدمات بهره مند می‌شوند؟
واقعیت این است که بخش زیادی از اتباع خارجی در کشور ما، غیرمجاز هستند. اتباع مجاز که بالاخره قوانین ما را رعایت کردند و ما آنها را مثل شهروندان خودمان پذیرفته ایم و حقوق لازمه برای آنها لحاظ می شود. اما در مورد برخورد با پدیده غیرمجازها، به لحاظ حفظ امنیت ملی و نظم اجتماعی و جلوگیری از فروپاشی اقتدار قانون، ناچار هستیم با این قضیه برخورد کنیم. ما می گوییم کسی که متجاسر به قانون است؛ انتظار برخورداً رئوفانه را نباید داشته باشد؛ ولی باز در راستای حقوق بشر و حقوق انسانی که او دارد و حفظ کرامت، حقوقی برای آنها قائل هستیم که آموزش و درمان جز این خدمات هستند.
البته قوانین بین المللی و کنوانسیون ها می گویند که ما اجازه داریم با پدیده اتباع غیرمجاز برخورد کنیم و با رعایت حقوق انسانی، و حقوق بشر آنها را به کشور خودشان عودت بدهیم.
چند درصد از کودکان کار و متکدی از اتباع هستند؟
در مورد کودکان کار که در استان قزوین مطرح شده است که غالب کودکان کار یا متکدی از اتباع خارجی هستند؛ باید بگویم که کاملا نادرست است. نهادها و دستگاه های زیادی عنوان کردند که 80 درصد کودکان کار و متکدی از اتباع هستند. ما این ادعای بدون مبنا را تکذیب می کنیم و اجازه نمی دهیم دامنه این ادعا گسترده تر شود. من 5 سال است که به دنبال این اسامی هستم که تا الان حتی یکی از آنها که این ادعا را می کنند؛ اسمی از آنها ارائه نداده اند؛ ما به شدت درگیر این قضیه هستیم. شاید در بعضی استانها مثل تهران این آمار درست باشد ولی در قزوین به هیچ وجه صحت ندارد.
آیا این موضوع که بیمارستان‌های دولتی ما به اتباع غیرمجاز، خدمات درمانی ارائه نمی دهند؛ صحت دارد؟
مراکز درمانی و مراکز بهداشتی ما بدون اینکه تبعیضی برای شهروندان قائل شوند به همه افراد، بدون توجه به مدارک هویتی و اقامتی آنها خدمات لازم را ارائه می دهند. شما هیچ مرکز درمانی نمی توانید پیدا کنید که به اتباع غیرمجاز خدمات درمانی و بهداشتی و... ارائه ندهند. ما از زمان شروع اپیدمی کرونا به همه مراکز درمانی و بهداشتی اعلام کردیم که همه اتباع مجاز و غیرمجاز در صورت ابتلا به کرونا باید رایگان درمان شوند. ما هیچ وقت برای درمان، مجاز و غیر مجاز را تفکیک نکردیم؛ چرا که سلامت جامعه به مخاطره می افتد و همچنین این امر را جزو حقوق افراد می دانیم.
اگر شهروندان ما از سوی یک بیمارستان یا مرکز درمانی تخلفی مشاهده کردند؛ حتما به ما گزارش دهند تا ما پیگیری کنیم. دانشگاه علوم پزشکی هم در این موارد حتما برخورد لازم را می کند. البته بهزیستی و کمیته امداد هم در زمینه حمایت از کودکان، در ایام کرونا فعالیت های عینی و قابل توجهی داشتند.
چرا تعامل قابل توجهی بین موسسه‌های خیریه و نهادهای غیردولتی که از کودکان کار اتباع حمایت می‌کنند؛ به وجود نیامده است؟
ما از تعامل با این موسسه ها استقبال می کنیم و منتظر این همکاری هستیم. شاید یک حس بی اعتمادی در این میان وجود داشته باشد ولی باید بگویم که ما اهل کنکاش نیستیم؛ بلکه خواسته ما عمل در چارچوب قانون است. همه ما در یک کشتی نشسته ایم و همه بایست در چارچوب منافع ملی حرکت کرده و این مهم را چراغ راه خود قرار دهیم اعمال و مطالبات هیجانی و تصمیم های احساسی اگر توسط این موسسه های خیریه و سمن ها گرفته شود؛ قاعدتا آسیب ها و مضار غیر قابل جبرانی را برای جامعه در پی خواهد داشت. حرف ما این است که اتباع باید با اجازه وارد کشور شوند؛ ولی موسسه ها خیلی به ما رجوع نمی کنند. البته ما از خدمات این موسسه ها استقبال می کنیم و اگر آنها به ما مراجعه کنند؛ هم از آنها کمک می گیریم و هم به آنها کمک می کنیم. در ماه رمضان با مساعدت کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان و همکاران خودمان در دو مرحله 160 بسته اقلام غذایی و بهداشتی به اتباع آسیب پذیر و نیازمند تحویل شد و در کنار آن با کمک خیرین 60 بسته دیگر هم توزیع کردیم.
عده‌ای عقیده دارند که کودکان کار اتباع بدون اوراق هویت، یکی از تهدیدهای بزرگ جامعه هستند. راهکار مقابله با این تهدید چیست؟
من هم اعتقاد دارم که بی هویتی خطرناک ترین چیزی است که یک انسان می تواند داشته باشد. چرا که ارتباط معناداری با بزهکاری اجتماعی دارد.
ما در استان قزوین در سال به طور متوسط بین 5 الی 8 هزار اتباع غیر مجاز را دستگیر و به کشور خودشان عودت می دهیم که البته جنبه قضایی ندارد. بلکه جنبه اجرایی و اداری دارد. ضمن اینکه در استان قزوین بالای 43 درصد از پناهندگان ما آسیب پذیر هستند و این آمار نگران کننده است. ما عضو نهادها و سازمان های بین المللی مرتبط با این مهم هستیم ولی حمایت ها و مساعدت این سازمان های بین المللی در مقایسه با تعداد پناهندگان و مهاجران و میزان خدمات ارائه شده از سوی ج ا ا بسیار ناچیز و اندک است.
وضعیت کودکان کار اتباع باعث جریحه دار شدن شهروندان می‌شود. صحبت پایانی شما در مورد این دغدغه چیست؟
چه بخواهیم و چه نخواهیم کودکان کار به عنوان یک واقعیت اجتناب ناپذیر جامعه ما که ناشی از شرایط نامساعد است؛ وجود دارند و قاعدتاً تاثیرات نامطلوبی را به همراه دارد. مخصوصا تکدی گری این کودکان به ویژه کودکان فاقد اوراق هویت، ارتباط معناداری با بزهکاری اجتماعی دارد. ضرورت همدلی و همراهی و هماهنگی هم از سوی دولت و هم نهادهای غیر دولتی و موسسه های خیریه و هم مردم را می طلبد تا چهره شهر را از این مناظره نازیبا و نگران کننده پاک کنیم. این نیاز دارد که در برخورد و مواجه با این کودکان نه صرفاً با نگاه احساسی و هیجانی، بلکه با تلفیق آن با عقلانیت، برخوردی مناسب و درخور با هدف رفع مشکلات آن و حذف این پدیده نامطلوب به کار ببریم.
